Η αγοραφοβία είναι ένας τύπος αγχώδους διαταραχής που προκαλεί έντονο φόβο και άγχος σε καταστάσεις όπου ένα άτομο αισθάνεται παγιδευμένο ή αβοήθητο, όπως πολυσύχναστους δημόσιους χώρους, ανοιχτούς χώρους ή ταξίδια μακριά από το σπίτι. Ο όρος «αγοραφοβία» προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις «αγόρα», που σημαίνει αγορά, και «φοβία», που σημαίνει φόβος ή αποστροφή. Υπολογίζεται ότι επηρεάζει περίπου το 1,7% του πληθυσμού και είναι πιο συχνή στις γυναίκες παρά στους άνδρες. Σε αυτό το άρθρο, θα συζητήσουμε τι είναι η αγοραφοβία, τα συμπτώματά της, τις αιτίες και τις επιλογές θεραπείας.
Συμπτώματα αγοραφοβίας
Το κύριο σύμπτωμα της αγοραφοβίας είναι ο έντονος φόβος και το άγχος σε καταστάσεις όπου η απόδραση μπορεί να είναι δύσκολη ή ενοχλητική. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει δημόσιους χώρους όπως εμπορικά κέντρα, κινηματογράφους ή αεροπλάνα, καθώς και ανοιχτούς χώρους όπως γέφυρες, σήραγγες ή ψηλούς χώρους. Άλλα κοινά συμπτώματα αγοραφοβίας περιλαμβάνουν:
- Αποφυγή καταστάσεων που προκαλούν άγχος
- Φόβος να χάσεις τον έλεγχο ή να πάθεις κρίση πανικού
- Σωματικά συμπτώματα όπως τρέμουλο, εφίδρωση και αίσθημα παλμών
- Φόβος να είσαι μακριά από το σπίτι ή από έναν έμπιστο σύντροφο
- Αισθήματα τρόμου ή έντονης ανησυχίας εν αναμονή της πρόκλησης κατάστασης
Αιτίες αγοραφοβίας
Οι ακριβείς αιτίες της αγοραφοβίας δεν είναι καλά κατανοητές, αλλά πιστεύεται ότι είναι ένας συνδυασμός γενετικών, περιβαλλοντικών και ψυχολογικών παραγόντων. Ορισμένες πιθανές αιτίες περιλαμβάνουν:
- Ιστορικό τραύματος ή κακοποίησης
- Οικογενειακό ιστορικό αγχωδών διαταραχών
- Ιστορικό κρίσεων πανικού
- Υψηλά επίπεδα στρες
- Αρνητικές εμπειρίες σε καταστάσεις πυροδότησης
Θεραπεία της αγοραφοβίας
Η θεραπεία για την αγοραφοβία συνήθως περιλαμβάνει συνδυασμό θεραπείας και φαρμακευτικής αγωγής. Οι συνήθεις θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν:
- Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία (CBT) - η οποία βοηθά τα άτομα να εντοπίσουν και να αλλάξουν τα αρνητικά πρότυπα σκέψης
- Θεραπεία έκθεσης - όπου τα άτομα εκτίθενται σταδιακά σε καταστάσεις ενεργοποίησης σε ένα ελεγχόμενο και ασφαλές περιβάλλον
- Ομαδική θεραπεία - η οποία μπορεί να προσφέρει υποστήριξη και ενθάρρυνση από άλλους με παρόμοιες εμπειρίες
Οι φαρμακευτικές επιλογές για την αγοραφοβία περιλαμβάνουν φάρμακα κατά του άγχους και αντικαταθλιπτικά. Αυτά τα φάρμακα μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του άγχους και στη βελτίωση της διάθεσης. Σε σοβαρές περιπτώσεις, η ενδονοσοκομειακή περίθαλψη μπορεί να είναι απαραίτητη για άτομα που δεν μπορούν να λειτουργήσουν στην καθημερινή ζωή λόγω της αγοραφοβίας τους.
Η αγοραφοβία είναι μια σοβαρή και εξουθενωτική αγχώδης διαταραχή που επηρεάζει σημαντική μερίδα του πληθυσμού. Με την κατάλληλη θεραπεία, τα άτομα με αγοραφοβία μπορούν να ανακτήσουν τον έλεγχο της ζωής τους και να απολαύσουν μια καλύτερη ποιότητα ζωής. Εάν εσείς ή κάποιος που γνωρίζετε αντιμετωπίζει συμπτώματα αγοραφοβίας, είναι σημαντικό να αναζητήσετε επαγγελματική βοήθεια το συντομότερο δυνατό.
